Czy drukarka 3D może być narzędziem terapeutycznym?

Drukarki 3D coraz śmielej wchodzą w obszar edukacji. Służą już nie tylko jako ciekawostka wywołująca efekt „wow”, ale będąc stałym wyposażeniem pracowni informatycznych czy technicznych, są narzędziem codziennej pracy uczniów w coraz większej ilości szkół w Polsce. Nauczyciele widzą jak bardzo angażujące i rozwijające są zajęcia związane z modelowaniem i drukiem 3D, stąd też pojawiają się nowe obszary, gdzie te narzędzia można wykorzystywać.

Archiwalne zdjęcie z wizyty w Muzeum POLIN
Zdjęcie 1. Archiwalne zdjęcie z wizyty w Muzeum POLIN
Źródło: fot. M. Starowieyska Muzeum Historii Żydów Polskich

Jednym z takich obszarów, być może zaskakującym, jest użycie drukarki 3D podczas zajęć rewalidacyjnych. Urządzenia te świetnie sprawdzą się zarówno w pracy z małymi grupami, jak i na zajęciach indywidualnych.

„Ogromnym atutem wykorzystania drukarki 3D podczas zajęć rewalidacyjnych jest wzbudzenie zainteresowania uczestników. Sam komunikat, że na zajęciach zajmiemy się drukiem 3D powoduje, że skupiamy uwagę uczniów na zadaniu i od razu widzimy zaangażowanie i chęć działania. Tym samym uczestnicy są zmotywowani do pracy i przestrzegania ustalonych wcześniej reguł.” – komentuje Sebastian Pontus, Microsoft Innovative Educator Expert

Pracując w małej grupie nastawiamy uczestników na wspólne wyznaczanie i osiąganie celu

Wykorzystując metodę projektu możemy aktywnie rozwijać umiejętności komunikacyjne, panowania nad emocjami, osiągania kompromisów. Uczymy się też kulturalnej dyskusji, argumentowania, empatii i słuchania. Grupa wspólnie musi zdecydować co chce osiągnąć, a następnie podzielić się zadaniami, by zrealizować projekt. Może być to np. wydruk konstrukcji, która będzie składała się z kilku dopasowanych elementów. Dużą zaletą pracy tą metodą jest jej długofalowość. Ukończenie zajmie (w zależności od stopnia zaawansowania projektu) kilka lub nawet kilkanaście sesji, dzięki czemu trenujemy konsekwencję, wytrwałość i cierpliwość. Niemniej, każde spotkanie to kolejny kamień milowy na drodze realizacji zadania, więc możemy na bieżąco monitorować progres prac i wspólnie z grupą cieszyć się każdego postępu. Sukces w postaci osiągnięcia założonego celu przekłada się na efektywną dalszą pracę grupy.

Skąd założenie, że uda się zrealizować wybrany projekt?

Tu zaczyna się rola prowadzącego zajęcia. To on musi pokierować pracą grupy w początkowej fazie tak, by wybrała ona cel, którego realizacja leży w zakresie jej możliwości. W przypadku druku 3D zadanie jest o tyle proste, że jesteśmy w stanie dopasować stopień trudności niemal do każdego poziomu umiejętności uczestnika. Duży wybór prostych programów do projektowania w 3D umożliwia zaangażowanie dzieci już na poziomie edukacji wczesnoszkolnej, a najtrudniejsze projekty będą wyzwaniem dla starszych i bardziej doświadczonych uczestników zajęć. Nawet podczas pracy w grupie, prowadzący ma możliwość indywidualnego doboru zadania dla uczestnika, a każdy z nich może też pracować w swoim tempie, bez negatywnego wpływu na pracę całej grupy.

Sygnis podczas pikniku sąsiedzkim na warszawskim Muranowie
Zdjęcie 2. Sygnis podczas pikniku sąsiedzkiego na warszawskim Muranowie

W indywidualnej pracy z uczniem modelowanie w 3D pomaga ćwiczyć skupienie uwagi, precyzję, pomaga w dostrzeganiu związków przyczynowo- skutkowych, rozwija umiejętność logicznego, matematycznego i krytycznego myślenia. Jest doskonałym treningiem koordynacji ręka- oko i motoryki małej.

Drukowanie w 3D ma wymiar twórczy

Uczestnicy zajęć tworzą coś od samego początku i to oni decydują o ostatecznym wyglądzie tego co powstanie. Ich praca przyjmie realny, namacalny kształt, który będą mogli zabrać do domu i pokazać najbliższym. Będzie to przyczynek do dalszych interakcji społecznych, dyskusji, rozmów, a więc przedłużenie i utrwalenie tego, co udaje się wypracować podczas zajęć rewalidacyjnych.

Dodatkowym atutem korzystania z technologii druku 3D przez szkolne zespoły pedagogiczno- psychologiczne jest aspekt ekonomiczny. Użytkowanie i eksploatacja drukarki są bardzo tanie. Filamenty (tworzywo używane do drukowania 3D) są dostępne w pełnej gamie żywych kolorów i można je z powodzeniem wykorzystać do druku wszelkiego rodzaju pomocy dydaktycznych niezbędnych podczas zajęć. W sieci można znaleźć mnóstwo gotowych, darmowych projektów różnego rodzaju zagadek logicznych, liczmanów, szablonów, których druk będzie dużo tańszy niż zakup gotowych elementów.

Druk 3D dla każdego

Zapewne wielu pedagogów i specjalistów prowadzących zajęcia terapeutyczne i rewalidacyjne jest nieco przerażonych perspektywą zetknięcia się z technologią druku 3D, która wydaje się bardzo skomplikowana. Fakt jest taki, że wystarczy spróbować, by się przekonać, że ta technologia, jak każda inna, jest dostępna dla wszystkich. Obecnie rynek drukarek 3D jest tak bogaty, że można znaleźć sprzęt na miarę każdych potrzeb i możliwości (również finansowych). Powstał sektor drukarek bardzo prostych w obsłudze, które dedykowane są dla użytkowania w edukacji. Są to urządzenia bezpieczne, umieszczone w specjalnej, zamkniętej komorze, która chroni przed zakurzeniem, zniszczeniem i nieautoryzowaną ingerencją w pracę drukarki (np. drukarka 3D FlashForge Adventurer 3). Wbudowana funkcja autopoziomowania i automatycznej kalibracji maksymalnie upraszcza proces przygotowania urządzenia do pracy.

Drukarka 3D Sygnis FlashForge Adventurer 3
Zdjęcie 3. Drukarka 3D Sygnis FlashForge Adventurer 3

Pojawia się coraz więcej szkoleń, zarówno stacjonarnych, jak i w wersji online, które wdrażają w tajniki modelowania i druku 3D od samych podstaw. Oprogramowanie w większości jest darmowe i nie wymaga zaawansowanego sprzętu. To wszystko zachęca, by spróbować zetknięcia się z tym nowym obszarem, który wpisuje się w trendy rozwijania kompetencji przyszłości i może znacznie wzbogacić pracę z uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.

Autor: Anna Misztal