Powtórka z historii – replika Orderu Jana III Sobieskiego

Nie od dziś wiadomo, że technologie addytywne dostarczają rozwiązań nie tylko w branżach przemysłowych, ale również w wielu innych dziedzinach. Dziś opowiemy wam o projekcie, który dotyczył nauk historycznych. Dzięki drukowi 3D udało się stworzyć idealne repliki Orderu Jana III Sobieskiego oraz Orderu Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny – pierwsze takie sztuki po ponad 300 latach! Sygnis New Technologies, na zlecenie Fundacji Orderu Jana III Sobieskiego, zaprojektowało i wyprodukowało wysokiej jakości kopie obu orderów.
Na podstawie wcześniejszych projektów graficznych przedstawionych przez zlecającego pracę oraz jedynych zachowanych oryginałów obu Orderów, Sygnis stworzyło najpierw cyfrowe modele 3D w wersjach pełnych oraz uproszczonych. Dodatkowo, odtworzone zostały łańcuchy orderowe wraz z elementami ozdobnymi, znanymi z pierwowzorów. Po stworzeniu prototypów przyszedł czas na odlanie orderów z metalu. To jedyna taka rekonstrukcja w przypadku polskich orderów i odznaczeń. Projekty oparte na obu orderach zostały odtworzone pierwszy raz po 300 latach.

Historia zawarta w orderach

Oba przedmioty zostały stworzone i zainicjowane przez króla Jana III Sobieskiego. Pierwszy order, imienia samego króla, jest tworem wyjątkowym z uwagi na swoją nie do końca odkrytą historię. Jedyny egzemplarz istnieje w zbiorach księcia Dominika Radziwiłła, w petersburskim Ermitażu. Uwzględniając, że odznaczenie to było przechowywane w zbiorach po Janie Sobieskim, a także znajdujący się na rewersie krzyża napis bardzo popularny w czasach Jana Sobieskiego, a także znajdujący się na awersie herb Sobieskich, można przyjąć, że jedyny istniejący egzemplarz orderu był próbnym okazem sporządzonym dla króla. Z kolei ideę drugiego odznaczenia – Orderu Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny – podsunął królowi Władysławowi IV Wazie już w XVII w. podskarbi nadworny koronny Jerzy Ossoliński. Ówczesny papież, Urban VIII wydał 5 lipca 1634 r. bullę zatwierdzającą fundację orderu. Szlachta była jednak niezadowolona z decyzji podjętej przez króla i ostatecznie Order nigdy nie wszedł do powszechnego użytku w I Rzeczpospolitej.

Painting, ORDER OF JOHN III SOBIESKI
Jan III Sobieski, olej na płótnie, autor: Daniel Szulc (1615-1683). Źródło: Wikipedia Commons

Nowe życie historycznych orderów

Pierwszy etap odtworzenia polegał na wykonaniu przez techników Sygnis cyfrowych modeli 3D na podstawie projektów orderów dostarczonych przez Fundację. W związku z tym został przygotowany rewers i awers każdego modelu w wersji pełnej i uproszczonej, wraz z elementami łańcucha orderowego.

Order of Immaculate Conception of the Holy Virgin Mary - elements of the replica

Kolejnym etapem prac nad tworzeniem orderów był wydruk w technologii DLP. Taka technika oznacza użycie żywicy odlewniczej, która utwardza się przez działanie projektora. Metoda ta pozwala na wykonanie pierwowzoru do użycia w procesie odlania docelowych Orderów z metalu. Wydruk jest niezwykle precyzyjny – zakładający dokładność do kilkudziesięciu mikronów – i pozwala na odwzorowanie nawet najmniejszych szczegółów z cyfrowego projektu.

Order of Immaculate Conception of the Holy Virgin Mary - brass cast

Ostateczna forma

Ostatnim etapem pracy nad orderami był ich odlew na podstawie wzorców wydrukowanych z w 3D. Metalem użytym do odlewu projektu był mosiądz. Model wykonany w technologii DLP był mastermodelem (matrycą) pod proces odlewu. Część elementów była posrebrzana. Wszystkie elementy zostały ręcznie pomalowane. Jeden order ważył niecałe 200 gramów.

Casted Order of Immaculate Conception of the Holy Virgin Mary

Po zakończeniu prac Ordery zostały przekazane Fundacji. Zaopiekowaliśmy się całym zleceniem – od ustaleń, przez dopracowywanie modeli cyfrowych, sposobów druku, odlewu, po końcowe malowania. Dzięki naszemu zaangażowaniu i doświadczeniu techników Sygnis, na każdym etapie były dostarczane najbardziej optymalne rozwiązania dla tego wyjątkowego projektu.

Autor: Adam Dolny